آتش‌زدن بقایای کشاورزی، خسارت‌های غیرقابل جبرانی دارد

محمد فیضی اظهار کرد: آتش زدن زمین‌های کشاورزی پس از برداشت محصولات زراعی ( بقایای گیاهی به جای مانده در مزرعه) عملی فاجعه‌آمیز است و ضررهای نابخردانه این کار که به‌نوعی امنیت غذایی کشور را تهدید می‌کند به‌ نحوی که چرایی تببین آن توسط وزارت جهادکشاورزی برای کشاورزان ضرورتی انکارناپذیر است.

این مدرس دانشگاه توضیح داد: سوزاندن بقایای محصولات کشاورزی (آتش زدن مزارع) ضررهای جدی برای خاک دارد و ضررهای کوتاه مدت آن شامل تخریب بافت خاک، نابودی میکروارگانیسم‌ها و کاهش حاصل‌خیزی خاک است.

وی در خصوص ضررهای تخریب بافت خاک توضیح داد: حرارت بالا، مواد آلی خاک را از بین می‌برد و ساختار خاک را ضعیف می‌کند در نتیجه خاک مستعد فرسایش بادی و آبی می‌شود و تراکم آن افزایش می‌یابد.

فیضی ادامه داد: باکتری‌ها، قارچ‌ها و دیگر میکروب‌های مفید خاک که در تجزیه مواد آلی و چرخه غذایی نقش دارند، در دمای بالا از بین می‌روند، این کاهش، فعالیت بیولوژیک خاک را مختل می‌کند.

این فعال زیست‌محیطی همچنین در خصوص کاهش حاصلخیزی خاک پس از آتش‌سوزی بقایای کشاورزی قبل، تشریح کرد: از دست رفتن مواد مغذی باعث می‌شود نیتروژن و گوگرد به‌صورت گاز متصاعد شوند و پتاسیم در خاکستر باقی می‌ماند که به‌راحتی شسته می‌شود.

فیضی افزود: خاک‌سوزی کربن آلی خاک (هوموس) را نابود می‌کند که نقش کلیدی در نگهداری آب و تغذیه گیاهان دارد و خاکستر باقیمانده ممکن است pH خاک را به‌طور موقت افزایش دهد، اما این اثر کوتاه‌مدت است و در بلندمدت تعادل شیمیایی خاک را برهم می‌زند.

وی در ادامه به اثرات و پیامدهای بلندمدت این کار اشاره کرد و گفت: خاک به‌تدریج توان تولید خود را از دست می‌دهد و برای جبران آن نیاز به کودهای شیمیایی بیشتر است، تنوع زیستی خاک کاهش یافته و مقاومت آن در برابر خشکی و آفات کم می‌شود.

این مدرس دانشگاه بیان کرد: شیوه نوین کشاورزی حفاظتی یعنی شخم حداقل، حفظ بقایای گیاهی و تناوب کشت نه‌ تنها از خاک محافظت می‌کند بلکه مواد آلی و رطوبت خاک را افزایش می‌دهد، نهاد متولی باید عنایت داشته باشد و این را به ذی‌نفعان آموزش دهد و نظارت داشته باشد که  آتش زدن مزارع یک راهکار کوتاه‌مدت با پیامدهای مخرب بلندمدت برای سلامت خاک و محیط‌زیست است، زمین، در دست کشاورز برای خود و نسل‌های آینده امانت است.

وی گفت: رسانه‌ها و دستگاه‌های متولی باید اهتمام ویژه جهت آگاهی‌بخشی به احاد مردم و به خصوص کشاورزان را مد نظر داشته باشند .