توسعه کنترل بیولوژیک و تشدید نظارت بر آفت‌کش‌ها در کشور

رئیس سازمان حفظ نباتات از حذف ۱۴ آفت‌کش پرخطر و استانداردسازی اجباری آفت‌کش‌های پرمصرف، تأمین آفت‌کش‌ها، توسعه کنترل بیولوژیک، تغییر ساختار سازمانی و جذب نیرو خبر داد.

به گزارش ایسنا، مریم جلیلی مقدم در نشست خبری امروز اظهار کرد: در حوزه کنترل آفات، علاوه بر تأمین آفت‌کش‌ها که با وجود مشکلات بسیار، تاکنون به‌خوبی انجام شده، برنامه‌های موثری نیز در زمینه کنترل بیولوژیک تدوین کرده‌ایم. در همین راستا، تغییر ساختار در سازمان حفظ نباتات را مدنظر قرار داده‌ایم و معاونت کنترل بیولوژیک را ذیل مدیریت دفتر آفت‌کش‌ها تعریف کرده‌ایم. همچنین، در تلاش هستیم این معاونت را ارتقا داده و برای توسعه این حوزه، نیروهای متخصص جذب کنیم.

وی با تأکید بر اینکه «خط قرمز ما سلامت جامعه و حفظ محیط زیست است»، افزود: در هیئت نظارت بر سموم که متشکل از نمایندگانی از وزارت بهداشت، پزشکی قانونی، سازمان حفاظت محیط زیست، ستاد تعزیرات، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، مؤسسه تحقیقات گیاه‌پزشکی، سازمان دامپزشکی و سایر نهادهای مرتبط است، تمامی آفت‌کش‌ها با حساسیت بالا بررسی می‌شوند. این آفت‌کش‌ها باید آزمایش‌های مربوط به سلامت انسان، حفظ منابع آبی، تأثیر بر آبزیان، گرده‌افشان‌ها و زنبور عسل را طی کنند تا مجوز ثبت دریافت کنند.

حذف ۱۴ آفت‌کش پرخطر و جایگزینی سموم کم‌خطر

رئیس سازمان حفظ نباتات در مورد حذف ۱۴ آفت‌کش پرخطر از چرخه مصرف کشور گفت: حدود ۷۵ تا ۸۰ درصد آفت‌کش‌های مصرفی در کشور تولید داخل هستند، اما بیش از ۹۵ درصد مواد اولیه آن‌ها از خارج وارد می‌شود. بنابراین، وقتی ورود یک سم ممنوع می‌شود، هم ماده اولیه آن برای تولید داخلی و هم نوع آماده‌مصرف آن از چرخه خارج خواهد شد. معمولاً این فرآیند دو تا سه سال طول می‌کشد تا یک آفت‌کش به‌طور کامل حذف شود.

وی با تأکید بر اهمیت جایگزینی آفت‌کش‌های پرخطر افزود: ما عضو پروتکل‌های بین‌المللی هستیم و حذف این آفت‌کش‌ها یک تلاش جهانی محسوب می‌شود. هر ساله آفت‌کش‌ها بررسی می‌شوند و آن‌هایی که ریسک بالایی دارند، در لیست پرخطر قرار می‌گیرند. کشورهایی که قصد تجارت محصولات کشاورزی دارند، باید این لیست‌ها را رعایت کنند و آفت‌کش‌های پرخطر را طبق یک برنامه زمان‌بندی سریع از چرخه مصرف خود حذف کنند.

۱۲ درصد از سموم مصرفی کشور پرخطر هستند

جلیلی مقدم درباره میزان سموم پرخطر در کشور اظهار کرد: در حال حاضر، تنها ۱۲ درصد از سموم مصرفی جزو سموم پرخطر محسوب می‌شوند و بقیه در دسته کم‌خطر یا متوسط خطر قرار دارند. برخی از این سموم پرخطر برای آفات خاصی مانند جوندگان و موش‌کش‌ها ضروری هستند. با این حال، سازمان حفظ نباتات به دنبال جایگزینی ترکیبات کم‌خطر برای این آفت‌ها است.

وی ادامه داد: برای یک آفت خاص، معمولاً تنها یک سم وجود ندارد که با حذف آن، خسارت ۳۰ درصدی به محصولات وارد شود. ما همواره برنامه‌ای داریم که به ازای حذف یک سم، حداقل دو یا سه سم جایگزین که سمی‌تر و کم‌خطرتر هستند، به چرخه مصرف اضافه شوند تا کشاورزان دچار مشکل نشوند.

ضرورت افزایش اعتبارات و به‌روزرسانی دستورالعمل‌ها به دلیل تغییرات اقلیمی
رئیس سازمان حفظ نباتات کشور درباره منابع مالی و حمایت دولت برای مبارزه با آفات گفت: یکی از چالش‌های جدی که نه‌تنها ما، بلکه سایر کشورها نیز با آن مواجه هستند، تغییرات اقلیمی است. این تغییرات باعث شده رفتار بیولوژیک آفات دگرگون شود، برخی آفات جدید ظاهر شوند و برخی دیگر، گیاهان جدید را به‌عنوان میزبان انتخاب کنند. از این‌رو، ضروری است که دستورالعمل‌های کنترلی به‌روزرسانی شوند.

وی تأکید کرد: اعتبارات و نیروی انسانی مورد نیاز برای این اقدامات نیز باید متناسب با این تغییرات افزایش یابد. در برخی کشورها، به دلیل اهمیت این موضوع، حتی نام وزارت کشاورزی خود را تغییر داده‌اند. بنابراین، لازم است این مسئله در کشور ما نیز به‌طور جدی دنبال شود.

رئیس سازمان حفظ نباتات کشور بر لزوم افزایش اعتبارات این سازمان تأکید کرد و گفت: بحث اعتبارات برای مبارزه با آفات و بیماری‌های گیاهی کاملاً ضروری است. در سال گذشته با طغیان بسیاری از آفات مواجه بودیم و قطعاً اعتبار و بودجه‌ای که در اختیار داشتیم، به‌تنهایی برای مدیریت این بحران‌ها کافی نبود. به همین دلیل، از سازمان مدیریت بحران و سایر مراجع کمک گرفتیم تا بخشی از این خسارت‌ها را جبران کنیم. اما واقعاً لازم است که اعتبارات سازمان حفظ نباتات به شکل قوی‌تری دیده شود تا بتوانیم هم با تغییر الگوی رفتاری آفات و هم با آفات نوظهور مقابله کنیم.

جلیلی مقدم در خصوص تهدیدهای آفات جدید اظهار کرد: در ابتدای سال، سازمان خواربار و کشاورزی ملل متحد (FAO) هشداری به ما ارسال کرد مبنی بر اینکه ممکن است در بهمن‌ماه با حمله ملخ صحرایی مواجه شویم. از همان زمان این تهدید را جدی گرفتیم و تمامی ادوات، تجهیزات و سموم مورد نیاز را برای مقابله با حمله احتمالی ملخ‌ها آماده کردیم. البته خوشبختانه تاکنون چنین حمله‌ای نداشته‌ایم، اما همچنان گوش‌به‌زنگ هستیم. پایش‌ها و ردیابی‌ها به‌صورت روزانه انجام می‌شود تا در صورت بروز هرگونه تهدید، غافلگیر نشویم.